شیز شهری ناشناخته از ایران باستان

 

امروز میخوام در یک مقاله جامع و کامل شیز و محوطه باستانی اونو براتون معرفی کنم شاید قسمت شد و شما هم یه سفر بیاید و از نزدیک از اینجا بازدید کنید

شیز شهری باستانی با جمعیتی در حدود ده الی بیست هزار نفر جمعیت داشته و در دوره هخامنشیان ساخته شده و اوج شکوفایی این شهر به دوره ساسانیان بر میگرد بعد ها این شهر به دلایل نامعلوم که گفته میشود شاید در اثر آتشفشان کوه آتشفشانی که در کنار این شهر قرار داشته یا زلزله از بین رفته ولی علت اصلی هنوز معلوم نیست از بین رفته و اینک هیچ اثری از این شهر به غیر از آتشکده این شهر به نام آذرگشنسب ( که بیشتر به تخت سلیمان مشهور است) باقی نمانده .تاریخ ایجاد این آتشکده به سه هزار و هفتصد سال قبل باز می گردد.کل وسعت محوطه آتشکده 12 هکتار میباشد. و آتشکده ساسانی آذر گشنسب از زمان حکومت ایلخانیان به بعد « تخت سلیمان » نام گرفت.

در زمان ساسانیان سه آتشکده بزرگ در ایران وجود داشته که مورد تقدس زرتشتیان بوده این آتشکده به ترتیب برای شاهان و شهریاران ، روحانیون ، فرمانده هان بوده و آتشکده های که شاهان و شهریاران در آنجا به عبادت می پرداختند آذرگشنسب (تخت سلیمان) نام داشته . هم اکنون هم زرتشتیان هر سال در روز خاصی مراسم باشکوهی در آن برگزار می کنند

گفته می شود در این آتشکده آتش جاویدان به مدت هفت صد سال روشن بوده و این آتش نماد قدرت زرتشتیان بوده و جدیدا در اکتشافاتی که باستان شناسان انجام داده اند آثاری از لوله کشی های یافته اند که توسط آنها گاز منتقل میشده و علت خاموش نشدن این آتش همان گاز موجود در منابع زیر زمینی منطقه بوده است موضوع لوله کشی گاز آنهم در زمان ایران باستان اوج توانایی و دانش ایرانیان باستان را نشان می دهد و موجب تعجب و بهت باستان شناسان خارجی و داخلی شده است.

این آتشکده در زمان حمله اسکندر مقدونی به ایران آسیب زیادی دید و حتی در منابع تاریخی گفته می شود که بزرگترین کتابخانه ایران و جهان در آن زمان در این آتشکده موجود بود که توسط اسکندر به آتش کشیده می شود 

و بعد ها این آتشکده در زمان ساسانیان دوباره باز سازی می شود و در طول تاریخ باز چندین بار تخریب و دوباره بازسازی شده که که بیشتر این اتفاقات در دورهای مغولها و ایلخانیان بوده است.

کم کم این آتشکده در طول تاریخ از یاد ها رفت تا اینکه در حدود چهل و پنج سال پیش توسط یک باستان شناس آلمانی که مشغول فعالیتهای باستان شناسی در منطقه بود کشف شد و دوباره مورد توجه ایران قرار گرفت حتی در اوایل کشف این آتشکده همسر شاه سابق ( فرح ) بازدیدی از این مکان داشت.

سه سال پیش این اثر در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد و بعنوان میراث جهانی شناخته شد و طرحهای بزرگی برای بازسازی و کاوش در آن در دست تهیه است و امسال ده میلیارد تومان برای بازسازی آن در نظر گرفته شده در اینجا لازم است که ذکر کنم که تنها پنج اثر از ایران در فهرست جهانی آثار باستانی یونسکو ثبت شده است که به ترتیب شامل تخت جمشید فارس ، میدان امام اصفهان ، چغار ذنبیل خوزستان ، تخت سلمان تکاب … و جدیدا هم چند هفته پیش گنبد سلطانیه زنجان در فهرست جهانی ثبت شد.

 

موقعیت مکانی

این اثر در جنوب شرقی استان آذربایجان غربی واقع در 43 کیلو متری شهرستان تکاب قرار داد و فاصله آن از تهران تقریبا 500 کیلومتر است که میتوانید در 6 ساعت از تهران به این مکان سفر کرد .

 

43

 567


دیگر آثار

در کنار این آتشکده آثار دیگری هم وجود دارد که در نوع خود بسیار جالب است که شامل:

 کوه زندان سلیمان :

این کوه که میتوانید تصویر آن را هم ببینید یک اثر طبیعی فوق العاده است این کوه کامل تو خالی است قطر دهانه کوه 40 متر و از بالای آن میتوانید داخل و ته کوه را که به صورت استونه ای است را ببینید حرف و حدیث در باره این کوه فوق العاده بسیار است من خودم در یکی از کتابها که توسط یک پرفسور آلمانی نگارش شده بود خواندم که دریاچه ای که در داخل آتشکده تخت سلیمان وجود دارد ( این دریاچه خود جای صحبت بسیاری دارد دریاچه ای با عمق 120 متر که آب آن هیچوقت کم نمیشود تحت هر شرایطی و در بدترین وضعیت خشک سالی) ابتدا در مکان کوه زندان سلیمان بوده و در اثر گذشت زمان و رسوب گذاری آب آهکی این دریاچه ارتفاع آن زیاد شده و در اثر یک اتفاق که احتمالا زلزله بوده آب آن خشکیده و از مکان کنونی آب به جوشش آمده ولی در بسیاری از منابع آن را یک کوه آتشفشانی دانسته اند که در اثر فعالیت آن شهر باستانی شیز نابود شده است حتی سنگهای بازالت خاص کوههای آتشفشانی است در اطراف آن به وفور یافت می شود صعود از این کوه هم بسیار راحت است و در دامنه آن پله های وجود دارد که باستانشناسان آن را مربوط به دوره مادها می دانند .این کوه در یک و نیم کیلومتری تخت سلیمان قرار دارد.نام گذاری آن به نام کوه زندان سلیمان ناشی از خرافات و بعضی برداشتهای مردم بومی منطقه است.

 

          

 

 

 آبگرم تخت سلیمان:

دقیقا در مقابل کوه زندان سلیمان حوضچه ای وجود دارد که از آن آبهای داغی جاری است که برای درمان بیماریهای رماتیسمی و مفاصل بسیار مناسب است و هر سال توریستهای زیادی را جذب می کنند و جدیدا امکانات رفاهی مناسبی در اطراف این آبگرم ایجاد شده است

 

قلعه بلقیس:

در 5 کیلومتری تخت سلیمان در ارتفاع 3350 متری قلعه ای وجود دارد که به قلعه بلقیس معروف است و در زمان هخامنشیان برای دیده بانی از منطقه ایجاد شده . برای دیدن این قلعه امکانات مناسبی ایجاد شده و حتی تا بالای قله کوه که قلعه در آن واقع شده جاده ماشین رو وجود دارد این قلعه در مکان بسیار عجیبی ساخته شده و اختلاف دمایی در حدود 15 درجه با منطقه پائین کوه وجود دارد و حتی در تابستان هم در آنجا میتوانید برف ببینید من خودم اواخر بهار (25 خرداد ) با ماشین شاسی بلند  به آنجا رفتم به علت ارتفاع زیاد برف موفق به صعود به بالای کوه نشدم

 

چندین اثر دیگر هم در اطاف این منطقه وجود دارد که قدمت این منطقه را نشان می دهد که معرفی آنها در مجال این بحث نمی گنجد و فقط نام آنها را ذکر می کنم . چمن متحرک چملی ، غار کرفتو ، قلعه ساری قورخان و …

حتی بزرگترین معدن طلای خاورمیانه و بزرگترین معدن سرب روی ایران در شعاع 15 کیلومتری این منطقه قرار دارد

 

چطور به این مکان برویم

شما می توانید برای رفتن به این منطقه از طرف تهران به زنجان بیایید و در زنجان (فاصله از زنجان 180 کیلومتر) به طرف شهر دندی حرکت و از آنجا به تخت سلیمان بروید در 43 کیلومتری تخت سلیمان در شهر تکاب هتل و امکانات اقامتی وجود دارد و اگر از جنوب بخواهید به اینجا بیاید باید از طریق استان کردستان و شهر بیجار به طرف شهرستان تکاب حرکت کنید و از آنجا طی فاصله 43 کیلومتری به دیدن تخت سلیمان بروید . تخت سلیمان در سال گذشته پذیرای سه هزار توریست خارجی و پنجاه هزار نفر توریست داخلی بوده.

 

و این نکته را باید ذکر کنم مایه بسی شرمساری است که ایرانی باشیم این چنین مکانهایی را نشناسیم و بجای سفر به چنین مکانهای به دبی و ترکیه سفر کنیم و پول خود را در جیب عربها بریزیم من پیشنهاد میکنم حداقل یکبار هم که شده به این مکان سفر کنیم و ایران خود را بهتر بشناسیم و به تاریخ آن افتخار کنیم این مکان هم سطح با تخت جمشید و پرسپولیس است و چیزی از آنها کم ندارد و فقط زیاد شناخته نشده است   

و در آخر باید بگویم شنیدن کی بود مانند دیدن

 

** برای دیدن تصاویر در سایز بزرگ بر روی آنها کلیک کنید

 

پی نوشت :

سایت اینترنتی تخت سلیمان برای اطلاعات تکمیلی   takhtesoleiman.ir

 

چند عکس دیگر برای دیدن عظمت این اثر (برای دیدن تصاویر بیشتر بر روی اعداد کلیک کنید)

1   2    3    4   5    6   7    8    9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20    21  

تهیه و تنظیم مقاله : هادی نیکخواه