چُغازَنبیل نشانی از تمدن بزرگ ایران باستان

چُغازَنبیل نیایشگاهی است باستانی که در زمان ایلامیها ساخته شده است. این نیایشگاه توسط اونتش نپیریش (پیرامون 1250 پ.م.)، پادشاه بزرگ ایلام، و برای ستایش ایزد اینشوشیناک، نگهبان شهر شوش، ساخته شده است. مکان جغرافیایی چغازنبیل در نزدیکی جاده شوشتر به شوش می‌‌باشد. مکان آن دقیقاً بین شوشتر و شوش است و این خود حکایت از این دارد که در زمان ایجاد زیگورات شهر های شوش و شوشتر هردو وجود داشته اند. بلندی آغازین آن 52 متر و 5 طبقه بوده است. امروزه ارتفاع آن 25 متر و تنها 2 طبقه و نیم از آن باقی مانده است. چغازنبیل واژه ای محلی به معنای زنبیل واژگون است و نام باستانی این بنا بشمار نمی‌آید. همچنین زیگورات در زبان ایلامی به معنای نیایشگاه می‌باشد. این مکان نزد باستانشناسان به دور اونتاش معروف است که به معنای شهر اونتاش است. اونتاش گال پادشاه ایلامی است که دستور ساخت این شهر مذهبی را داده است. بنای چغازنبیل در میانه این شهر واقع شده است و مرتفع ترین بخش آن می‌باشد. بلندی آغازین این بنا 52 متر در قالب 5 طبقه بوده است. امروزه ارتفاع آن 25 متر و تنها 2 طبقه و نیم از آن باقی مانده است. مسیر دستیابی به چغازنبیل از طریق جاده اهواز به شوش می‌باشد اما مکان آن دقیقاً بین شوشتر و شوش در کناره رود دز قرار دارد و این خود حکایت از این دارد که در زمان ایجاد زیگورات شهر های شوش و شوشتر هر دو وجود داشته اند. این نیایشگاه توسط اونتاش ناپیریش (حدود 1250 پ.م.)، پادشاه بزرگ ایلام، و برای ستایش ایزد اینشوشیناک، الهه نگهبان شهر شوش، ساخته شده است. و در حمله سپاه خونریز آشور بانیپال به همراه تمدن ایلامی ویران گردید. قرنهای متمادی این بنا در زیر خاک به شکل زنبیلی واژگون مدفون بود تا اینکه به دست رومن گیرشمن فرانسوی در زمان پهلوی دوم از آن خاکبرداری گردید. گرچه خاکبرداری از این بنای محدب متقارن واقع شده در دل دشت صاف موجب تکمیل دانش دنیا نسبت به پیشینه باستانی ایرانیان گردید اما پس از گذشت حدود 50 سال از این کشف، دست عوامل فرساینده طبیعی و بی دفاع گذاشتن این بما در برابر آنها آسیبهای فراوانی را به این بنای خشتی - گلی وارد کرده و خصوصا باقیمانده طبقات بالایی را نیز دچار فرسایش شدید کرده است. چغازنبیل جزوه معدود بناهای ایرانی است که در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو ثبت شده است

 

تصویری از زیگورات چغازنبیل

منبع : ویکی پدیا

هفت سین یا هفت شین

 

آیا می دانید قبل از اینکه اسلام وارد ایران شود چیزی به اسم هفت سین وجود نداشت و بجای اون هفت شین رایج بود

این سفره در دوران باستان "هفت شین" (شهد ، شکر ، شیرینی ، شراب ، شببو ، شالین ، شبدر) بوده است اما در پی ممنوعیت شراب در ایران در قرن 3 هجری این هفت «سین» بود که جای هفت شین را گرفت ، در اصل هفت شین ثابت بود اما هفت سین تقریبآ هر چیزی که از نظر مردم خوش یمین باشد و با سین شروع شود می‌تواند باشد. این سفره اجزائی دیگر هم دارد مانند آینه که نماد نور و راستی است ، ماهی که نماد زندگی نیک بختی است ، شمع که نماینده آتش است ، گل که نماد دوستی است و کتاب که نماد دانائی است.

موبدان آدریان شوش در همان سال های اعراب هفت سین را جای گزین هفت شین کردند که هفت سین آنها عبارت بود از :

سبزه : نماد خرمی و نو زیستی

سرکه : جایگزین شراب و نماد شادی ( میوه درخت تاک در ایران میوه شادی خوانده میشد )

سمنو : نماد خیر و برکت

سیب : نماد مهر و مهرورزی

سیر : نگهبان سفره ( در اکثر فرهنگ های آریائی برای سیر نقش محافظت کننده از شر قائل بودند )

سماق : نماد مزه زندگی

سنجد : نماد حیات و بزر حیات

عود که امروزه در نوروز فراوان استفاده می‌شود در گذشته نماد ثروت خانواده بود که عود که از هند اورده شده است بسوزانند و بقیه اسپند می‌‌سوزاندند. امروزه بسیاری در این سفره سنبل ، سکه و ... نیز در این سفره دیده می‌شود که از آنجا که این سفره دیگر جنبه مذهبی ندارد هر کس به اختیار خود در آن آزاد است. این سفره بعضی آداب خاص نیز داشته است از جمله این که افراد باید با لباس آراسته بر سر سفره حاظر شده و اگر کسی اوموک (یک لنگه کفش به پا) داشت می‌‌گفتند وی تا آخر سال زندگیش لنگ میزند.

و بجای حاجی فیروز هم آتش افروز بود